Σελήνη, 66 ερωτήσεις (Ελλάδα, Γαλλία, 2021, 108΄)
★★★½☆
● σκηνοθεσία: Ζακλίν Λέντζου
● ηθοποιοί: Σοφία Κόκκαλη, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Νικήτας Τσακίρογλου, Μαρία Ζορμπά, Ελενα Τοπαλίδου
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Ζακλίν Λέντζου (πολυβραβευμένης σε ελληνικά φεστιβάλ αλλά και σε Κάνες, Βερολίνο και πολλά ακόμα από τα σπουδαιότερα διεθνή για τις μικρού μήκους «Αλεπού», «Hiwa», «Εκτορας Μαλό», «Το τέλος του πόνου»), καθόλου δεν προδίδει το ταλέντο και την επιτυχία της δημιουργού της.
Η «Σελήνη» είναι ένα ψηφιδωτό, μια σειρά από βινιέτες, μικρές σκηνές ζωής, σηματοδοτημένες από το σημαινόμενο μιας κάρτας ταρό η καθεμιά: πραγματικότητα, ανάμνηση, μαντεία, ψυχανάλυση και σωματική επαφή συνθέτουν μια ιστορία αγνώστου, ανακάλυψης και αγάπης, μια ιστορία οικογένειας, ενηλικίωσης, της σχέσης μιας κόρης με τον πατέρα της και, άρα, με τον εαυτό της.
Η ιστορία πιάνει την Αρτεμι (όπως πάντα μαγνητική και γοητευτικά αποστασιοποιημένη η Σοφία Κόκκαλη) στο μέσο της νεανικής ζωής της, όταν αναγκάζεται από τις συνθήκες να φροντίσει τον χωρισμένο πατέρα της, Πάρι, που έχει σκλήρυνση.
Καλοκαίρι, με ήλιο, φεγγάρι και τζιτζίκια, η Αρτεμις, με σύντομα διαλείμματα καταναγκαστικής ανεμελιάς στην πισίνα ή το τραπέζι του πινγκ πονγκ, βοηθά τον Πάρι να σταθεί, να περπατήσει, να πλυθεί, να μιλήσει, μόνη (μαζί του) στο καλόγουστο, μεγαλοαστικό, άδειο σπίτι όπου κάποτε ζούσε η οικογένειά τους. Στην πορεία θα ανακαλύψει όχι μόνο το μεγάλο μυστικό στη ζωή κάποιου που νομίζει πως γνωρίζει τόσο καλά, αλλά και τις δικές της αντοχές, ανοχές, αποθέματα αγάπης.
Το συναρπαστικό με την ταινία της Ζακλίν Λέντζου (με παγκόσμια πρεμιέρα στο διαγωνιστικό τμήμα «Encounters» της Berlinale 2021, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ του Ρέικιαβικ, Βραβεία Ερμηνείας για τη Σοφία Κόκκαλη σε Μόντρεαλ και Θεσσαλονίκη) είναι πως, μετά τη σειρά πολυβραβευμένων μικρού μήκους της, τα στοιχεία της ψυχής και της αισθητικής της βρίσκονται ολοκάθαρα σ’ αυτή, την πρώτη μεγάλου μήκους της – πόσο έντονη ταυτότητα έχει μια σκηνοθέτις για να το καταφέρει αυτό τόσο νωρίς!
Δίπλα στην παντοδύναμη Σοφία Κόκκαλη, ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος δίνει μια ερμηνεία από αυτές που απολαμβάνουμε στην καριέρα του, καταφέρνοντας, μαζί με την επιλογή και τις ικανότητες της Λέντζου, χωρίς να αποστρέψει το βλέμμα από την επώδυνη σωματικότητα του ρόλου του, στιγμή να μην την εκμεταλλευτεί για δωρεάν συγκίνηση. Σε δεύτερο ρόλο, αλλά τόσο ουσιώδη, συναντάμε τον Νικήτα Τσακίρογλου πιο όμορφο και πιο ευαίσθητο απ’ όσο έχουμε καιρό να τον δούμε.
Η συγκίνηση είναι η λέξη-κλειδί της ταινίας – μάλλον, η απουσία της. Η Λέντζου (μαζί με εκπληκτική συνεισφορά των επίσης ανερχόμενων Κωνσταντίνου Κουκουλιού στη φωτογραφία και Σμαρώς Παπαευαγγέλου στο μοντάζ) καταφέρνει εδώ να μιλήσει για μεγάλες τραγωδίες, τη διάλυση μιας οικογένειας, την ασθένεια, με τρόπο κομψό, αξιοπρεπή, σχεδόν ανάλαφρο.
Να χτίσει μια ιστορία απορίας, απώλειας και πόνου, με το τετριμμένο της καθημερινότητας, με την απαλή αίσθηση ενός γυαλιού που προστατεύεις για να μη σπάσει. Κι αν σ’ αυτή τη διαδικασία, αν στις μικρές βινιέτες που συνθέτουν την ταινία, ίσως περισσότερο αποσπασματικές κι επαναλαμβανόμενες απ’ ό,τι θα επέλεγε ένας πιο έμπειρος σκηνοθέτης, νομίζεις πως χάνεις το βάθος, το δάκρυ, την εκτόνωση, έρχονται οι δυο τελευταίες σκηνές να σε αποζημιώσουν, αλλά και το μετά, εκείνο που με ησυχία και συγκέντρωση θυμίζει ότι τις μεγάλες στιγμές τις ζούμε, συνήθως, σιωπηλά, μόνοι και με μια αναγκαία κωμικότητα, σ’ αυτή την παράδοξη διασταύρωση του «Ασε με να φύγω» της Τζένης Βάνου και του «Words Don’t Come Easy» των παιδικών μας καλοκαιριών.
▶ ΔΑΝΑΟΣ, ΔΙΑΝΑ, ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ, ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ, ΤΡΙΑΝΟΝ
Το πάθος (Passion Simple, Γαλλία, Βέλγιο, 2020, 99΄)
★★½☆☆
● σκηνοθεσία: Ντανιέλ Αρμπίντ
● ηθοποιοί: Λετισιά Ντος, Σεργκέι Πολούνιν
Η Ελέν είναι μια Παριζιάνα μητέρα ενός μικρού γιου, διανοούμενη, πανέμορφη, μόνη. Γεμίζει όσο ελεύθερο χρόνο έχει, κάνοντας παθιασμένο σεξ μ’ έναν Ρώσο διπλωμάτη, τον Αλεξάντρ, σκληρό μέσα κι έξω, μισογύνη, πουτινικό. Οσο ο Αλεξάντρ επιδίδεται με χαρά σε ερωτικές αθλοπαιδιές, η Ελέν θέλει να μεταμορφώσει τις συναντήσεις τους σε «σχέση» με συναισθηματικό υπόβαθρο. Οσο αυτό αποδεικνύεται αδύνατο τόσο η Ελέν επιμένει, εμμονικά.
Η Ντανιέλ Αρμπίντ διασκευάζει το ερωτικό μυθιστόρημα της Ανί Ερνό του 1991 – και, πραγματικά, αυτή είναι μια ταινία που κάλλιστα θα μπορούσε να έχει γίνει στα 90s, μόνο που θα ήταν τόσο διαφορετική. Η σκηνοθεσία είναι τολμηρή, το full frontal ανασαίνει ελεύθερα, τα γυμνά κορμιά δεν κρύβονται κάτω από το φως της μέρας, ακόμα καλύτερα του απογεύματος. Ο (χορευτής και προσφάτως ηθοποιός) Σεργκέι Πολούνιν είναι πανέμορφος και ερμηνευτικά άκαμπτος, η Λετισιά Ντος (του «Μια νέα γυναίκα») πανέμορφη αλλά και εκπληκτικής ρευστότητας ηθοποιός.
Μόνο που, γραμμένο και σκηνοθετημένο από μια γυναίκα, το φιλμ αποφεύγει κάθε ίχνος εκμετάλλευσης του γυναικείου σώματος ή πνεύματος (αντίθετα, αν κάτι «αντικειμενοποιείται» στο φιλμ είναι οι κοιλιακοί και γλουτιαίοι του Πολούνιν), ενώ κοιτάζει χωρίς φόρτιση το πάθος αλλά και τα εγγεγραμμένα στερεότυπα της ηρωίδας του. Εστέτ, στιλιζαρισμένη, χωρίς ιδιαίτερο βάθος, αλλά και χωρίς υποκρισία, αυτή είναι μια ταινία για τη σημασία του σεξ και τις παγίδες της κτητικότητας. Ομορφα, απλά, αισθησιακά.
▶ ΙΝΤΕΑΛ
Ο μεσάζοντας (Blacklight, Κίνα, Αυστραλία, ΗΠΑ, 2022, 104΄)
★★☆☆☆
● σκηνοθεσία: Μαρκ Γουίλιαμς
● ηθοποιοί: Λίαμ Νίσον, Εϊνταν Κουίν, Τέιλορ Τζον Σμιθ
O Τράβις Μπλοκ είναι μυστικός πράκτορας, με ένα σκοτεινό παρελθόν που δεν τον αφήνει να γαληνέψει. Μια αποστολή θα τον εγκλωβίσει σε μια συνωμοσία και θα τον αναγκάσει, για να υπερασπιστεί τον δικό του κώδικα τιμής, να πάρει τα πράγματα στα αντρίκια, δυνατά χέρια του.
Αν αυτή η περίληψη ταιριάζει στις περισσότερες ταινίες της β΄ φάσης της καριέρας του Λίαμ Νίσον, ως ντούρος και γοητευτικός ήρωας δράσης, είναι γιατί, με φωτεινές εξαιρέσεις (τα «Taken»), ο Ιρλανδός άξιος ερμηνευτής μοιάζει να λέει, πια, «ναι» σε όλα, χωρίς να κοιτάξει καν σενάριο: αν πάρεις αρχή, μέση και τέλος από διαφορετικές ταινίες του και τα ενώσεις, θα βγάζουν πλήρες νόημα.
Αυτή η τρίτη συνεργασία του Μαρκ Γουίλιαμς με τον Νίσον (παραγωγός στον αμήχανο «Προστάτη», σκηνοθέτης και σκηνοθέτης στο μελοδραματικό «Εντιμος κλέφτης») «ξεμπερδεύει» από την αρχή με «υποχρεώσεις», υπέρ της ισότητας των φύλων και φυλών, κατά του συγκεντρωτισμού της αμερικανικής κυβέρνησης, ώστε, στη συνέχεια, ν’ αφήσει τόπο για την πιο προβλέψιμη περιπέτεια, φυσικά με έμφαση στην ανάγκη της αυτοδικίας. Εννοείται πως ο σιτεμένος μα ατσάλινος (σε μυϊκή δύναμη αλλά και αξιοπρέπεια, πάντα) κινηματογραφικός Λίαμ Νίσον είναι ευπρόσδεκτος, αλλά θα εκτιμούσαμε έναν κόπο παραπάνω, απλώς για να θυμόμαστε ποια ταινία του είδαμε φέτος και ποια πέρσι.
Μια μέρα στη Σαγκάη (A Day in the Life of a Teddy Bear, Ελλάδα, Κίνα, 2020, 105΄)
★★☆☆☆
● σκηνοθεσία: Βασίλης Ξηρός
● ηθοποιοί: Δημήτρης Μοθωναίος, Του Χούα
Ηλιόλουστη Σανγκάη, μια νεαρή βιολονίστα έχει μόλις χωρίσει από τον φίλο της – το αρκουδάκι που της χάρισε βρίσκεται παραπεταμένο στον δρόμο. Θα το μαζέψει ο Πάνος, ένας Ελληνας αρχιτέκτονας, καινούργιος στην πόλη. Οι… τρεις τους θα περάσουν μια μέρα περπατώντας και μιλώντας, για την αγάπη, την τέχνη, την παγκοσμιοποίηση, τους γονείς, τα όνειρά τους, όσα τους χωρίζουν κι όσα τους συνδέουν.
Ο κατά τα άλλα διπλωμάτης Βασίλης Ξηρός (τοποθετημένος, φυσικά, στη Σανγκάη) γράφει και σκηνοθετεί μια διαπολιτισμική ρομαντική κομεντί στην πολύβουη πόλη της Κίνας. Η σκηνοθεσία είναι σαν από μάνιουαλ, με όλα τα «απαραίτητα» κόλπα (έως και μια βγαλμένη από τον Φίνο ονειρική/τουριστική/Greek ouzo and syrtaki σκηνή), αλλά χωρίς προσωπικότητα, το σενάριο γεμάτο μεγαλοστομίες απλοϊκά και βιαστικά διατυπωμένες, η χαριτωμένη Του Χούα, ίσως λόγω αναγκαστικών αγγλικών, χάνει τη φυσικότητά της. Από την άλλη, η μουσική του Νίκου Πλατύραχου είναι ελκυστική και συναισθηματική, έστω κι αν χρησιμοποιείται εξαντλητικά, η εξωτική Σανγκάη προσφέρεται για χάζι και ο Δημήτρης Μοθωναίος, άνετος, γλυκός, κοσμοπολίτης και όσο χρειάζεται ανάλαφρος, δείχνει με σιγουριά ότι μπορεί να σταθεί ως πρωταγωνιστής στο σινεμά, μια άλλη μέρα, σε μια άλλη πόλη.
Μπάντι ο ροκ σταρ 2 (Rock Dog 2: Rock Around the Park, ΗΠΑ, Κίνα, 90΄)
★★☆☆☆
● σκηνοθεσία: Μαρκ Μπάλντο
● με τις φωνές των: Πάνου Αποστολόπουλου, Γιάννη Στεφόπουλου, Ειρήνης Τσίγκα
Ο Μπάντι, ο σκύλος-ροκ σταρ, και η μπάντα του, οι Τρου Μπλου, πηγαίνουν περιοδεία. Οταν, όμως, ένας μεγαλο-ιμπρεσάριος τους «χαρίσει» την ευκαιρία να περιοδεύσουν με την ποπ σταρ Λιτλ Φόξι, οι ήρωες θα μάθουν ποιο είναι το τίμημα της διασημότητας και πόσο σημαντικό είναι να μένεις αυθεντικός.
Δεύτερη κινηματογραφική περιπέτεια των τετράποδων ρόκερ, με υποτυπώδες animation και ελαφρώς ασυνάρτητη πλοκή, που απευθύνεται σε θεατές μικρούτσικων ηλικιών (προβάλλεται μόνο μεταγλωττισμένη). Ωστόσο, δύσκολο να απορρίψεις κάθε ταινία που διδάσκει στα παιδιά ότι… η αλήθεια βρίσκεται στους Σεξ Πίστολς!